Liberal Düşünce Topluluğu’nun geleneksel olarak Kapadokya’da düzenlediği Liberal Düşünce Kongresi bu yıl 6-8 Kasım 2015 tarihlerinde Ürgüp’te gerçekleştirildi.
Türkiye’nin birçok şehrinden akademisyen, gazeteci, yazar, kanaat önderi, hukukçu, siyaset bilimci, sivil toplum gönüllüsü ve doktora/yüksek lisans öğrencisi çok sayıda liberal katılımcı biraraya gelerek, iki gün boyunca verimli bir tartışma ortamında fikir alış verişinde bulundu.
Kongre LDT Yönetim Kurulu Başkanı Atilla Yayla’nın açılış konuşması ile başladı.
Bu yıl kongrenin ilk iki oturumu daha önce ilan edilen “insan doğası ve liberalizm” konulu ana akademik tema çerçevesinde yapıldı.
1. gün ilk oturum “İnsan Doğası ve Liberalizm I” başlığıyla Doç. Dr. Cennet Uslu’nun başkanlığında gerçekleşti. Oturumda Prof. Dr. Tanel Demirel ve Doç. Dr. Hasan Yücel Başdemir birer sunum yaptılar. Yücel, insan doğasını üç bölümden inceleyen bir tez ortaya koyarak, insanın yatkınlıklar, ahlâkî alan ve iradi alandan oluşan bir doğası olduğunu ve siyasî yaklaşımlarının iradî alana ilişkin olduğunu belirtti. Demirel ise sosyo-psikolojik bir yaklaşımla, modern insanın antropolojik olarak hangi özellikleri taşıdığı ve bu özelliklerinin siyasal alanda nasıl etkiler yarattığı üzerinde durdu.
2. oturum, birinci oturumun devamı şeklinde ve insan doğasına psikolojik bir çerçeve çizmek üzere, “İnsan Doğası ve Liberalizm II” başlığıyla Doç. Dr. Orçun İmga başkanlığında gerçekleştirildi. İlk konuşmayı Psikiyatrist Nihat Kaya gerçekleştirdi. Kaya, kişilik tipleri üzerinden insan kişiliğinin siyasi görüşlerle olan bağlantısını ve hangi kişilik tipinin liberalizme daha uygun olduğu üzerine bir tez sundu. Oturumun ikinci konuşmasını yapan Yrd. Doç. Dr. Yasemin Abayhan ise sosyal psikoloji bağlamında bireyin liberal değerlere yatkınlığını değerlendirerek deneyler üzerinden insan doğasının bireyci niteliğini, sorumluluk kaybının oluştuğu durumlarda otoriteye itaate ve şiddete meylettiğini ifade etti.
Kongrenin ilk gününün öğleden sonraki ilk bölümünde Liberal Düşünce Topluluğu’nun lisans öğrencileri arasında düzenlediği “Ödüllü Yazı Yarışması”nın kazananları ilan edildi. Çoğulcu ve özgür toplum insan medeniyeti için ne vaad eder temalı yazı yarışmasında öğrencilerin göç, sığınmacılık, ulus devlet, serbest ticaret, tarafsız devlet gibi kavrmlar etrafında okumaları ve tartışmaları beklendi. Doç. Dr. Hasan Yücel Başdemir, Doç. Dr. Cennet Uslu, Dr. Alim Yılmaz ve Arda Akçiçek’in jüri üyeliğini yaptığı yarışmanın birincisi 1500 Dolarlık Sandviç adlı yazısıyla Ahmet Bilal Arpa, ikincisi Aynı Olmamanın Erdemleri adlı yazısıyla Yavuz Selim Erfidan ve üçüncüsü, Özgür Toplumun Hasatı adlı yazısıyla Hasan Çörtük oldu. Kazanan yazıları buradan okuyabilirsiniz.
Network for Free Societies katkılarıyla gerçekleşen yazı yarışmasında teşvik ödülü alan 15 öğrenci Kongreye katılmak üzere seyahat, kayıt konaklama bursu kazandı. Ayrıca Liberal Düşünce ve Piyasa dergileri külliyatı kazandılar.
***
Teşvik ödülü kazanan öğrencilerin en genci Mustafa Ali Aykol isimli lise öğrencisi. Lise birinci sınıftan itibaren liberalizm ve piyasa ekonomisi üzerine okuyan ve yerel bir gazetede düzenli bir köşede yazan Mustafa Atilla Yayla'nın yazıları ve konuşma videoları vasıtasıyla LDT'den haberdar olmuş.
***
Ödüller açıklandıktan sonra Uluslararası Hürriyet Öğrencileri SFL Yerel Koordinatörü Ahmet Bilal Arpa, LDT’nin desteğiyle yürütülecek Hürriyet Öğrencileri ağı hakkında bilgi verdi. Akademisyenlere öğrencilerinin özgürlük üzerine okumaları için istifade edebilecekleri Özgürlük kütüphanesi oluşturabilecekkleri, öğrencilerin ve gruplarının istifadesi için LDT'nin Liberte'nin özgürlük klasiklerini hediye edebileceği bilgisi verildi.
3. oturum “Rasyonel Tercih Perspektifinden Türkiye’nin Politik Ekonomi Tarihi” başlığıyla Prof. Dr. Abdülkadir Buluş’un başkanlığında gerçekleşti. Yrd. Doç. Dr. Cengizhan Yıldırım ve Yrd. Doç. Dr. Buğra Kalkan birer sunum yaptılar. Yıldırım, 1923-1946 yılları arası tek parti döneminin iktisat politikaları üzerinden dönemin bir analizini ve bunun günümüze yansımalarına ilişkin bir konuşma yaptı. Kalkan ise Türkiye’de siyasi kurumların ekonomik rantların etkisiyle nasıl şekillendiğine ilişkin bir tez sunarak son dönemde rasyonel tercihlerin niyetlenilmemiş sonuçlarına dikkat çekerek reform vasatının halihazırda mevcut olduğunu söyledi.
Kongrenin 4. oturumu “2003 Sonrası Para ve Maliye Politikası” başlığında, Doç. Dr. Birol Mercan başkanlığında gerçekleşti. Bu oturumda Prof. Dr. İsmail Seyrek Türkiye’de merkez bankası örneği üzerinde dururken, İktisatçı Ünsal Çetin, kurallara bağlı malî politikanın etkin sonuçlarını anlatarak para politikasında verimlilik normu temelli öneriler sundu.
İlk günün son oturumu Barışa Bak girişimcisi yazar Cengiz Algan’ın moderatörlüğünde Doç. Dr. Vahap Coşkun, Avukat Gülçin Avşar ve Yrd. Doç. Dr. Levent Korkut’un sunuşlarıyla gerçekleşti. “Çözüm Süreci ve Seçim Sonrası Durum” başlıklı oturuma Cengiz Algan kısa bir çözüm süreci olaylar kronolojisi ile başlarken, Coşkun, çözüm sürecinin seçim sonrasında nasıl devam edeceğine ilişkin öngörülerini dillendirdi. Korkut, dünyadaki çözüm süreci örneklerinden yola çıkarak Türkiye’nin bu konudaki durumunun umutsuz olmadığını ve çözüm sürecinin devam ettirilmesi gerektiğini vurgularken, Avşar, süreçte tarafların tavrını özetleyerek halkın desteğinin önemine dikkat çekti.
Liberal Düşünce Kongresi’nin ikinci gününde ilk oturum “Liberal Teoride Temel Tartışmalar” başlığıyla Doç. Dr. Hayrettin Özler’in başkanlığında gerçekleşti. Bu oturumda Yrd. Doç. Dr. Belgin Büyükbuğa ve Dr. Salih Zeki Haklı birer konuşma yaptılar. Büyükbuğa, sunumunda klasik liberalizm, liberteryenizm ile piyasa anarşizminin piyasayı ele alışlarında farklılaştığını kaydederek ve hukuk devleti kavramının farklı liberal geleneklerden filozoflarca nasıl ele alındığını ve piyasa anarşizmi bağlamında devlete cebir tekeli vererek onu pekiştirmek vasfının ötesinde hukukun tesisini tartıştı. Dr. Haklı klasik liberal gelenek ile komüniteryenlerin birey anlayışını karşılaştırdı; özerk bireyin aklını ve iradesini kullanarak hayatını tanzim edebilmesinin ahlâkî alanı belirlediğini buna karşılık komüniteryenlerin bireyin aidiyetlere, geleneklere ve ortak değerlere göre karar vermesi gerektiğini vaz ettiğini kaydetti.
Kongrenin 7. ve son oturumu Prof. Dr. Ömer Çaha’nın başkanlığında gerçekleşti. “Türkiye’de Demokrasi ve Dünyada Türkiye Algısı” başlığıyla gerçekleşen bu oturumda Dr. Oğuzhan Yanarışık, Batı medyasının AKP hükümetinin ilk yılları ile son dönemine yaklaşım farklılığına dikkat çekerek medyanın aktivizmle gazeteciliği birbirine karıştırdığını kaydederek, tek ve kalıcı doğrular olmadığını medya ile toplumu birbirinden ayırmak gerektiğini söyledi. İkinci konuşmacı Prof. Dr. Bekir Berat Özipek, Türkiye siyasetini anlamaya çalışan yabancıların tek taraflı bilgi kaynaklı ve kendi değer yargıları etrafında görme gayretinde olduklarını ancak bu ana kadar bunu besleyen hükümetin performansına rağmen Türkiye’nin güçlü demokratikleşme ile alternatif medya kurumları ve bilgilendirici hükümet kurumları vasıtasıyla medya kuşatmasını aşabileceğini söyledi.
Liberal Düşünce Kongresi tüm katılımcıların tartışmalara yoğun biçimde katıldığı oturumlarıyla ve geniş sohbet imkânı bulduğu çay kahve aralarıyla verimli bir fikir alışverişine ev sahipliği yaptı.
Kongrenin gerçekleşmesine katkıda bulunan tüm katılımcılara, LDT ve özgürlük dostlarına, Friedrich Naumann Vakfı Türkiye temsilciliğine ve Kayseri Düşünce Okulu'na özel olarak teşekkür ederiz.