İçindekiler
MAKALELER
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Milletvekili Seçim Sistemi Önerileri – Adnan Küçük & Yasin Aydoğdu
Erken Dönem Cumhuriyet’te Ahmet Ağaoğlu’nun Kemalizm’i Liberal Perspektiften Yorumlama Çalışmaları – Salih Zeki Haklı
Başörtülü Kadının Ne Kadar “Kapalı” Olduğunun Sorunsallaştırılması Üzerine – Gülsen Kaya Osmanbaşoğlu
15 Temmuz Askeri Darbe Girişiminin Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerine Etkisi – M. Zeki Duman
Locke and Hume on Property: A Comparative Study – Dilyara Azizova
Social Justice in Islam and in the Political Philosophy of John Rawls – Elshad Assadullayev
RAPOR
Ekonomi Temelli Ayrımcılık ve Önyargı Karşıtı Argümantasyona Katkı: “Suriyeli Sığınmacılar ve Türkiye Ekonomisi” Raporu – Bekir Berat Özipek
ÇEVİRİ
Friedrich Hayek’in Darwinci Muhafazakârlığı – Larry Arnhart
Türkiye uzun yıllar sonra yeniden bir erken seçime gidiyor.
24 Haziran, Türkiye’nin yeni hükümet sistemiyle ilk kez gireceği seçim olacak. Bu sayının ilk yazısına, seçim öncesi yayınlanacak olması bakımından uygun bir zamana denk gelen bir çalışmayla başlıyoruz.
Dr. Adnan Küçük ile Yasin Aydoğdu’nun, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Milletvekili Seçimleri İçin Seçim Sistemi Önerileri” başlıklı ortak çalışması oluşturuyor. Siyaset bilimi literatüründe yer alan ve ayrıca Türkiye’nin bugüne kadar tercih ettiği milletvekili seçim sistemleri hakkında da bilgi veren Küçük ve Aydoğdu; geçtiğimiz yıl yapılan Anayasa değişiklikleri sonucu oluşan yeni hükümet sisteminde kullanılabilecek olan nispi temsil veya çoğunluk sistemine dayalı milletvekili seçim sistemi önerileri üzerinde duruyorlar.
İkinci yazımızı Dr. Salih Zeki Haklı’nın “Erken Dönem Cumhuriyet’te Ahmet Ağaoğlu’nun Kemalizmi Liberal Perspektiften Yorumlama Çalışmaları” başlıklı çalışması oluşturuyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında siyasî, idarî ve akademik görevlerde bulunmuş olan Ağaoğlu’nun Kemalizm ile liberalizm arasında bağ kurma çalışmalarını inceleyen Haklı, aynı dönemde Ethem Menemencioğlu’nun da liberal görüşleri savunmasından hareketle Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’de liberal entelektüel bir damar olduğunu belirtmekte. Haklı’nın yine dergimizde yayınlanan Ethem Menemencioğlu’yla ilgili yazısından sonra bu çalışmasının da liberalizmin Türkiye’deki tarihini anlamak açısından önemli olduğunu tespit etmek mümkün. Dileyelim Haklı, Türkiye fikirler tarihinin yoğunlaştığı bir dönemine ve bir kesitine ışık tutan ufuk açıcı çalışmalarına devam etsin.
Başörtülü kadınların kıyafet tercihleri, Türkiye’de uzun yıllar devam eden ve ülkedeki insani ve siyasi pek çok konuya ışık tutan tartışmalardan biri olageldi. Dr. Gülsen Kaya Osmanbaşoğlu’nun “Başörtülü Kadının Ne Kadar ‘Kapalı’ Olduğunun Sorunsallaştırılması Üzerine” başlıklı çalışması, konuyu farklı bir açıdan değerlendiriyor. Seküler ve dindar kesimlerin tesettürlü kadınların giyim ve davranış tarzlarına yönelik farklı görüşlerini mukayeseli olarak tenkit eden Kaya Osmanbaşoğlu, konuyu “kimlik” ve “tercih özgürlüğü” meseleleri üzerinden ele alıyor.
Zamanlaması değilse de denk gelmesi bakımından anlamlı olan diğer bir makale ise Doç. Dr. Zeki Duman’ın “15 Temmuz Askeri Darbe Girişiminin Türkiye-Avrupa Birliği İlişkilerine Etkisi” başlıklı çalışması. 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrası Avrupa Birliği’nin Türkiye’ye karşı antidemokratik bir tutum takındığını belirten Duman, bu durumun ilerleyen dönemde Türkiye-AB ilişkilerini nasıl etkileyeceğini de sorguluyor. Türkiye’nin askerî darbeler tarihine de temas eden bu çalışma, ikinci yılında 15 Temmuz darbe girişiminin yeniden daha yoğun biçimde konuşulduğu günlerde yayınlanmış olacak.
Bu sayımızda iki İngilizce çalışmaya da yer veriyoruz. Bunlardan ilki, Dilyara Azizova’nın “Locke and Hume on Property: A Comparative Study” başlıklı çalışması. Azizova, çalışmasının temel tezini “modern mülkiyet kavramı hukuki sahiplik fikrinden önce, liberal düşünürler tarafından siyasal olarak tanımlanmış ve tarif edilmiştir” şeklinde tanımlıyor.
Diğer İngilizce çalışma ise “Social Justice in Islam and in the Political Philosophy of John Rawls” başlıklı makalesiyle Elshad Assadullayev’e ait. Yazar, John Rawls’ın liberal muhtevaya sahip olup olmadığı bugüne dek tartışılmaya devam eden adalet teorisi ile İslamî adalet düşüncesini karşılaştırmalı biçimde değerlendiriyor.
Bu sayımızdaki tercüme makalemiz, Akif Kemal Koç “Friedrich Hayek’in Darwinci Muhafazakârlığı” başlığıyla Türkçe’ye kazandırdığı Larry Arnhart’ın “Friedrich Hayek’s Darwinian Conservatism” başlıklı çalışması. Hayek’in “Kendiliğinden Doğan Düzen” düşüncesi ile Darwinci muhafazakârlık anlayışı arasında ilişki kuran ve bu yaklaşımın “doğaya, geleneğe ve akla dayanan özgürlüğe muhafazakâr teslimiyeti” desteklediğini savunan bu makale ilgi çekici bir değerlendirmeyi ifade ediyor.
Bu sayıdaki son çalışma, Bekir Berat Özipek’in “Ekonomi Temelli Ayrımcılık ve Önyargı Karşıtı Argümantasyona Katkı: ‘Suriyeli Sığınmacılar ve Türkiye Ekonomisi’ Raporu” başlığını taşıyor. Sığınmacılar ve ekonomi ilişkisini özelde dört boyutuyla (büyüme, kamu maliyesi, enflasyon ve istihdam) ele alan Doç. Dr. Nurullah Gür ve Yrd. Doç. Dr. Mevlüt Tatlıyer’in Giriş’iyle başlayan rapor, konunun serinkanlı bir biçimde ele alınabilmesinin zeminini oluşturan çok sayıdaki çalıştay katılımcısının analizine de yer veriyor.
İyi okumalar…
Bekir Berat Özipek
Editör